Mùa nước đổ Y Tý bắt đầu từ đầu tháng 5 tới hết tháng 6 hàng năm, và thời điểm đẹp nhất để ngắm những thửa ruộng đầy nước lấp loáng chính là nửa cuối tháng 5.
Nhiếp ảnh gia Nguyễn Khánh Vũ Khoa (TP HCM) mới có chuyến đi Y Tý (Lào Cai) cuối tháng 5 để săn ảnh mùa nước đổ. Anh cho hay, năm nay “dư chấn” từ bão Yagi năm 2024 vẫn còn nhiều, các điểm sạt lở, đường sá nhỏ hẹp, vẫn còn rất khó đi, ngày mưa sẽ bùn trơn.
Ruộng bậc thang ở Y Tý có diện tích khoảng hơn 1000 ha, nằm chủ yếu ở độ cao hơn 2500m so với mực nước biển. Do thổ nhưỡng, khí hậu mà người dân chỉ có thể canh tác mỗi năm một vụ lúa. Tháng 4 có mưa thì mùa cày cấy cũng khởi đầu, tháng 5 đổ nước gieo cấy, tháng 8 lúa chín dần và tháng 9 sẽ thu hoạch.
Y Tý là một xã vùng cao thuộc huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai. Du khách đi từ Hà Nội phải đón xe khách đi tới Lào Cai rồi bắt xe tiếp tới Y Tý hoặc thuê xe máy tại TP Lào Cai để tự di chuyển. Không chỉ có mùa vàng thơm mùi lúa chín mới thu hút du khách đến Y Tý, nơi này còn là thiên đường mây, khu vực bắt đầu của nhiều cung leo núi và cả mùa nước đổ đẹp kỳ diệu.
Du khách khắp nơi đến với Y Tý, đặc biệt là các nhiếp ảnh gia không chuyên và chuyên nghiệp đều mê mẩn sắc màu đất trời tháng 5 nơi này. Ruộng bậc thang được dẫn nước về đầy, lấp loáng nước như mặt gương soi.
Cảnh đồng áng của người dân Hà Nhì đen ở Y Tý. Trên hình là ruộng bậc thang ngay gần công viên Choản Thèn (một điểm săn mây nổi tiếng).
Nụ cười của người phụ nữ Hà Nhì đen vào mùa cấy lúa mới. Người Hà Nhì đen là một trong những dân tộc sống chủ yếu tại Y Tý, đi đâu ở Y Tý du khách cũng dễ bắt gặp nếp nhà trình tường màu đất nâu và những bộ áo xanh thẫm.
Bên bậu cửa nhà trình tường truyền thống của người Hà Nhì, Y Tý. Trang phục của người Hà Nhì đen có màu xanh đặc trưng.
“Họa tiết” từ những thửa ruộng bậc thang mùa nước đổ tại Y Tý. Du lịch Y Tý mùa này, ngoài ngắm cảnh chụp ảnh, thăm nhà người Hà Nhì, du khách có thể tham gia cả các lễ hội truyền thống liên quan tới đời sống cày cấy như lễ gieo thóc, nhổ mạ... cầu mùa màng bội thu, mua thuận gió hòa.
Khung cảnh mây vờn sau mưa ở vùng núi cao, mây núi hòa quyện, tô điểm cho thiên nhiên là những thửa ruộng bậc thang uốn lượn vào mùa đổ nước. Một số địa điểm ngắm ruộng bậc thang mùa nước đổ đẹp nhất ở Y Tý phải kể tới thung lũng Thề Pả (giữa xã Y Tý và A Lù) trải dài từ Choản Thèn đến Thiên Sinh. Thung lũng này đã được Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch công nhận là danh lam thắng cảnh cấp quốc gia từ năm 2015.
Những cung đường uốn lượn như cung chữ S đưa du khách đi giữa hai bên là ruộng bậc thang mùa nước đổ. Nhìn từ trên cao Y Tý mùa này như một bức tranh đồ họa với các gam màu của đất, nước và cây.
