Lý do người dân ở Phú Thọ phản đối mỏ cát trên sông Đà

Nỗi lo mất làng

Nhận được phản ánh của bạn đọc tại khu 1, xã Tu Vũ, huyện Thanh Thủy về hoạt động của một mỏ cát trên sông Đà khiến bãi bồi giáp với tuyến đê dọc sông bị sạt lở, mang lại nhiều nỗi lo cho người dân, những ngày đầu tháng 5, phóng viên Báo Lao Động đã trực tiếp đến đây để tìm hiểu.

Theo ghi nhận, trên sông Đà đoạn qua địa phận khu 1, xã Tu Vũ có 1 chiếc tàu với 3 vòi hút cát đang hoạt động, các tàu chở cát ra vào liên tục, khúc sông nước màu xanh ngọc trở nên đục ngầu... Nhìn từ trên cao, có thể thấy bãi bồi trên sông đã bị "gặm" vào đáng kể.

Thấy phóng viên, nhiều người dân xúm lại, cùng kể về những sự việc đã xảy ra trong nhiều tuần qua cùng những lo lắng ngày càng hiện hữu khi mỏ cát hoạt động, tình trạng sạt lở bãi bồi ven sông vẫn đang tiếp diễn.

Bà N.T.H - người dân khu 1, xã Tu Vũ kể: "Ai cũng lo, cứ hút cát thế này chỉ sợ sẽ có ngày sạt lở đến làng. Nhớ lại mấy năm trước có nhà chị Lan ở gần Ngòi Lạt bị sạt lở, cả ngôi nhà đổ sập khiến ai cũng sợ và ám ảnh (là nhà bà Nguyễn Thị Tân - mẹ chồng chị Lan, bị sạt lở cuối tháng 8.2022). Thời gian gần đây, khi phát hiện tàu hút cát hoạt động gần bãi bồi, rất đông người dân xúm lại, cùng nhau xua đuổi".

Bà N.T.T bức xúc: "Mỗi khi người dân kéo ra phản đối, nếu có đàn ông, thanh niên làng, tàu hút cát sẽ dịch ra xa bãi bồi. Nhưng nếu chỉ còn đàn bà, người già và trẻ con, những người hút cát sẽ mặc kệ, thậm chí từng có người dám tụt quần xuống để trêu ngươi, thách thức người dân".

Tạm dừng khai thác

Nhiều ngày sau đó (các ngày 15, 16, 17.5), theo ghi nhận của phóng viên Báo Lao Động, hoạt động khai thác cát tại đây đã tạm dừng.

Theo ông Nguyễn Minh Tân - Phó chủ tịch UBND huyện Thanh Thủy, hiện, Công an tỉnh Phú Thọ, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Phú Thọ vẫn đang làm việc tại xã Tu Vũ.

"Qua kiểm tra, đơn vị khai thác đúng điểm mỏ, đúng phương tiện khai thác và đúng với thời gian quy định. Mọi việc do người dân lo lắng, có một số hành động quá khích khi nhổ bỏ cọc mốc, biển báo, ném đá" - ông Tân cho biết thêm.

Theo tìm hiểu của phóng viên, ngày 16.11.2018, UBND tỉnh Phú Thọ cấp Giấy phép khai thác khoáng sản số 73/GP-UBND cho Công ty TNHH Hồng Lô (gọi tắt là mỏ cát Hồng Lô) để thực hiện dự án khai thác mỏ cát sông Đà tại xã Tu Vũ, huyện Thanh Thủy. Đến ngày 7.1.2022, UBND tỉnh tiếp tục cấp gia hạn giấy phép khai thác cát cho doanh nghiệp này, thời hạn đến 31.12.2026.

Ngày 29.4.2025, Công an tỉnh Phú Thọ có văn bản số 3167/CAT-ANNĐ gửi Chủ tịch UBND huyện Thanh Thủy về tình hình an ninh trật tự liên quan đến việc khai thác cát tại địa bàn xã Tu Vũ.

Theo văn bản, thời gian qua trên địa bàn xã Tu Vũ xảy ra tình trạng người dân nhiều lần tập trung đông người, có các hoạt động quá khích như: Ném đá, xua đuổi các tàu hút cát trên địa bàn.

Đáng chú ý, ngày 27 và 28.3.2025, có khoảng 20 người dân khu 1, xã Tu Vũ tập trung tại khu vực bãi bồi ven sông Đà (vị trí mỏ cát Hồng Lô khai thác) để yêu cầu ngừng khai thác cát.

Lúc này, một số công dân quay video đăng tải lên mạng xã hội để phản đối; một số trường hợp quá khích đã sử dụng gạch, đá ném về phía tàu đang khai thác với lý do cho rằng, mỏ cát Hồng Lô khai thác cát ngoài phạm vi được cấp phép và gần bờ đê, sẽ dẫn đến sạt lở tại khu vực, ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân...

Để bảo đảm an ninh trật tự tại địa bàn, Công an tỉnh Phú Thọ đề nghị Chủ tịch UBND huyện Thanh Thủy thực hiện tốt công tác quản lý Nhà nước liên quan hoạt động khai thác khoáng sản trên địa bàn;

Phối hợp với các cơ quan chức năng tiến hành thanh tra, kiểm tra hoạt động khai thác khoáng sản, kịp thời xử lý đối với các hành vi vi phạm theo quy định của pháp luật; yêu cầu mỏ cát Hồng Lô thực hiện đúng các nội dung theo giấy phép khai thác đã được UBND tỉnh cấp.